Parte del education in usar interlingua es a apprender le rationes pro cosas. In le latino classic (inseniate in le scholas e usate in communicationes administrative e literari in Roma antique) le demonstrativos esseva HIC - proxime a me (this, near me) ISTE - proxime a tu (that, near you) ILLE - proxime a ille, persona tertie (that, near him) con IPSE - le mesme (self, self-same) Le latino habeva necun pronomine pro le tertie persona. Illo solmente habeva EGO (io), TU, (tu) e le correspondente formas plural, NOS (nos) e VOS (vos). A referer a un tertie persona (he, she, it) on usava le demonstrativo ILLE (that one, masculine), ILLA (that one, feminine) ILLO (that one, neutre). Le expression de persona de verbos non exige le pronomine. Equalmente il habeva necun articulo definite (le, 'the') in latino. In le parola popular, que esseva minus formal, cosas gradualmente cambiate. Le lingua popular esseva exprimite con multo plus emotion que in le latino classic. Pro facer emphase on frequentemente precedeva un substantivo (noun) per ILLE, per exemplo, ILLE HOMO (aquelle homine, that man), e isto deveniva tanto frequente que ILLE commenciava a abbreviar se a formas como IL, o EL, o LA, etc, e le articulo definite esseva create (le). Al mesme tempore il deveniva necesse de distinguer le ILLE que esseva usate como un forma de articulo definite del uso de ILLE, ILLA, ILLO usate como un pronomine a referer a un persona, e mesmo plus de ILLE usate pro un demonstrative in general. Le pronomines del tertie person disveloppava similarmente al articulos definite per abbreviation: ILLE deveniva EL, ILLA deveniva "ELLA", ILLO deveniva "ELLO" in espaniol. Similar cambios occurreva in altere regiones del Imperio de ROMA. Le demonstrativo per se disveloppava per reinfortiar lo con un precedente ECCU (behold!) (in le majoritate de regiones) o ECCE (in Francia): ECCU ILLE HOMO ('behold' that man) o ECCE ILLE HOMO (Francia). (Il es alquanto similar al dialectal "THAT THERE HOUSE" in anglese). Mais in le latino popular de parola quotidian, ECCU es usate pro reinfortiar dramaticamente e emotionalmente le ILLE, pro excitar tu per le meraviliose cosa a que tu refere ECCU ILLE HOMO! In lo que es hodie le parte nord de Francia on diceva ECCE ILLE e le francese tendeva a perder le E- de parolas, e le EKKE deveniva "KE", e le "KE" deveniva pronunciate "TSE" -> "SE". Assi ECCE ILLE -> SELLE = CELLE (proque le francese pronunciava C ante E como "s". In le resto del Imperio de ROMA ECCU ILLE esseva le norma. Mais al latere de ECCU ILLE esseva un altere similar expression ATQUE ILLE. ATQUE usualmente significava un conjunction plus forte que "ET", mais illo equalmente habeva un uso de facer le emphase, le importantia de alque, similar in function a "ECCU". In pronunciar ATQUE (ATKWE) il habeva un tendentia a assimilar le -T- al -K- que sequeva lo; ATQUE-> AQUE (ATKWE -> AKWE). Isto es trovate in multe formas in le linguas romance. E si AQUE es sequite per ILLE, le I- es assimilate al -E que lo precede. Assi ATQUE ILLE deveniva alque similar a *AQUE ELLE. Similarmente al mesme tempore ECCU ILLE equalmente fusiona iste duo parolas a un ECCU ELLE. In Italia un initial E- tendeva de perder se, e possibilemente ante que le ATQUE ILLE deveniva popular, on habeve CU ELLE (QUELLO, QUELLA). Mais in le resto del Imperio *ECCU ELLE e *AQUE ELLE se fusionava a *ACCU ELLE => *AQUELLE (AQUELLA) Assi nos ha in Espaniol "aquel", "aquella"; portugese "aquele", "aquela", catalano/occitan/provençal "aquell", "aquella". E le romaniano "acel", "acela" es equalmente descendite de iste *AQUELLE, *AQUELLA e non del francese ECCE ILLE. Pro romanianos, le explication de "acel" e "acela" es que frequentemente le latino -KW- deveniva -K- in romaniano, e isto in torno, ante -E- deveniva -TS- -> -tsh- o -tch-, con le littera -c- a representar iste sono. *AQUELLE -> *AKELLE -> *ATSHEL -> acel. Le feminin *AQUELLA->*AKELLA -> *ATSHELA -> -> acela. Assi le prototypo le plus disperse in le latino popular pro le demonstrativo, esseva AQUELLE, e nos pote regardar le italian QUELLO como un variante de isto e del espaniol AQUEL, e portugese AQUELE. Nos nota que il non ha un exacte prototypo commun al francese "celle" (ECCE ELLE), italian "quello" (ECCU ELLE), o espaniol "aquel" (*ACCU ELLE), que es le tres linguas romance in le linguas de controlo. Assi il non habeva alcun solution secundo le regulas de IALA de usar tres variantes pro constatar un forma international. IALA ha usate un arbitrari decision a abandonar le cerca de altere linguas pro un solution (io pensa proque illes mancava dictionarios etymologic pro le minor linguas romance que poteva explicar le "A-" de "aquel", "acel", "aquele"). Illes usava "ILLE" del latino, que non es un prototypo, non es international, e es confusabile con "ILLE" pro le pronomine tertie. Un mal decision, in mi opinion. Proque le objectivo es a trovar parolas international centrate in le gruppo angloromance (anglese plus le linguas romance) e non a adherer a rigide e arbitrari limitates que preveni le cerca de linguas romance minor) io opina que le optime selection es AQUELLE, proque isto es le prototypo le plus commun a tote le linguas romance pro le demonstrativo remote (tertie persona). Illo es familiar a plus personas (tote le espanioles e portugese, e romanianos, e italianos) que un forma francese (CELLE) o le forma latin ILLE, que pote esser confuse con le pronomine personal (he). Assi io e plure alteros usa AQUELLE. Isto es un decision tu pote facer inter ILLE, CELLE, AQUELLE. Io non dice que il ha necun controversia super isto. Le controversia non es super le factos del etymologia del demonstrativo in le linguas romance. Le controversia es super si o non on pote cercar linguas romance minor pro trovar altere linguas a appoiar variantes in le linguas romance de controlo. Il es un question alquanto similar a como on interpreta le Bibilia - literalmente o flexibilemente. (Io pensa que mesmo un interpretation literal e exacte de "angloromance" permitte le cerca de linguas romance minor. Alcunos non vole pensar isto). Io considera necun ration non a facer lo, si le objectivo es a trovar parolas international in le linguas angloromance. Mais non permitte tal controversias de prevenir te de gaudiar in usar interlingua. E io non plus va lecturar super isto a te in iste foro. Si alcuno vole debatter lo, nos sape ubi nos pote ir: coollist. Mais io opinava que si alteros voleva indicar un limitate selection, io va poner un plen selection. Quanto al altere demonstrativos descendite del latino, nos ha le sequente. Nota que alcun formas reimplaciava altere formas: Prime Persona Secunde Persona Tertie Persona LAT HIC (this ISTE (that ILLE (that by | by me) | by you) | him) Proto v v v Romance ISTE o IPSE o *AQU ELLE o AQUESTE AQUESE *ECCE ELLE | | | Romance v | v francese cêtte | celle ital. questo v quello catala aquesto aqueix aquell span. este ese aquel port. este isso aquele roman. aceste acel anglese this that Interl. iste aquelle, ille A causa del regula que on discarga alcun function grammatic non trovate in tote le linguas de controlo, on pote discargar le function de un demonstrativo del secunde persona como in le esapniol "ese", e interlingua ha solmente le duo demonstrativos: le demonstrativo proxime (prime persona) e le demonstrativo remote (secunde e tertie personas). [Nota: proque in antique espaniol *aqueste existeva al latere de "este" e isto es ancora listate in dictionarios moderne como "variante archaic" de "este", on pote considerar un altere variante de "iste" como "aqueste" con le appoio del espaniol, italiano, catalano, romaniano]. Assi tu ha toto que tu desirarea saper super le demonstrativos de interlingua, e mesmo plus, que tu non voleva saper :-). Stan Mulaik