Buna ziua amici interlinguei, aceasta este mica demonstrat,une limbei romine. 

Ben, le romano - limba roma^na - es un lingua romance. Le conquiratores
roman implantava su latino vulgar al population ruman. In seculos sequente
le slave eclesiastic e le greco influentiarea fortemente al lingua. Un
exemplo e isto es como un forma le numerales dece-un a dece-novem. In
comparation con russo moderne vos ha iste comparation:

numero  rumano          *interlingua imaginate  * russo de nostre dies
11      unsprezece      un supra dece.            odin-na-dtsat´(un sur dece)
12      douasprezece    duo supra dece            dve-na-dtsat´ etc.
        pron doosprezece
13      treisprezece    tres supra dece           trinatsat´

etc.

In rumano il ha occurrite plure amusante cambios fonetic in relation al
lingua latin classic. Durante vostre visita futur vos pote facer le sequente
ludo: Traduce del finnese a svedese:
aapina: mineraali 
responsa 
apa mineral = simia (esp. mono ang. monkey)
Si tu dice isto in un restaurante on te dara un bottilia de
apa minerala = aqua mineral
(le ultime a in ambe parolas ha un breve (como le _u_ in esperanto _ankau_).
Iste a-breve; sona como le a in le anglese (e russe) pronunciation del
parola _Cuba_. 

Nos ha nunc tangite un interessante lege fonetic que es describite in multe
libros de latino e su evolution in su linguas filias, a saper:
le -c+ consonante e k velar _qu_ - se cambia in -p-. Exemplos:
apa = aqua
noapte = nocte
fapt  = facto
patru = quatro

Le articulo definite se pone al fin (es enclitic) como in creolo de Haiti,
bulgaro, le linguas scandinave e albanese.

lup = lupo = lupul = le lupo

In feminino le rumano monstra stupefacente coincidentias con le dialecto
svedese de Vermlandia. Exemplo:
svedese dialectal:  e lampe (-e, ergo final, como anglese a in _Cuba_)
rumano standard     o lampa (a-breve; conf supra)
interlingua         un lampa

forma definite
rumano              lampa (normal pronunciation interlingua functiona)
svedese dialectal   lampa (norm.pron.i-gua funkct.)
interlingua         le lampa

Isto es un coincidentia amusante que pote demonstrar que multe cosas in le
linguas indoeuropee es fenomenos potential. Leges fonetic es assatis valide. 

Plure cambios fonetic:
_d_ + i = zi
ziarul = le diario = le jornal.
ziua = le die

t, = esp. it. _z_, i-gua _tia_
s,tint,a (a-breve) igua = scientia

Compara etiam:
romanesc = ruman(o); romanes,te = rumano, rumanemente (in le lingua ruman).
Si il solo se tractarea de cambios fonetic le romano erea un assatis facil
lingua pro parlantes de interlingua. Lo que complica le situation es le
prestos de linguas slave, greco e hungaro. Non habente litteratura de
referentia al mano ego debe usar lo que me resta in le memoria. Le dominos
docte certo pote trovar altere e optime exemplos:
Probabilemente le parola pro _urbe_ es identic con le hungaro:
rumano:   oras, (s, (s-cedilia) se pronuncia como _sh_ in angl. _should_)
hungaro:  va´ros (a-accento acute; s = ang. sh)
i-gua     urbe, citate

frequentemente il ha radices parallel:
iubire = amor

Parolas ex le linguas slave pote haber un altere signification que jecta
interessante lumine al circumstantias in tempores passate, como:
rumano:   razboi (a-breve) 
i-gua:    guerra
Compara le russo razboinik (robator = persona qui te attacca e prende omne
tu posessiones quando tu viagia in regiones desolate o difficilemente
percurribile).

Il es un cosa non-cognoscite del scriptor de ille lineas an Nicolae
Ceaus,escu se interessava in interlingua. Il es tamen un facto assatis
lugubre que ille nominava su policia de securitate, justo _securitate (forma
definite securitatea, io crede) e non le expectate _sigurant,a (t,a-breve).
Pro se ipse ille habeva etiam aquirite le titulo _conducatorul_ = Le
conducator. Compara _il duce_ e _der Fuehrer_. 

Un persona me diceva que le nomine _Ceaus,_ significa _collector fiscal_ (un
persona qui prende taxas del population (usante metodos a vices multo - que
no sice - vigorose :-) ) Pote alcuno verificar isto?

Le sona i-circumflexo se pronuncia como le russo _y_ (_bl_). 
Probablemente le mesme lege fonetic functiona como illo que da le typic sono
_a_ in _cama_ (portugese) sed a mi aviso le sono non del toto es nasal e un
poco plus alte (quanto al position del lingua). 

La revedere!









Kjell Rehnstroem    
Vaenortsgatan 87      
S - 75264 Uppsala
email: [log in to unmask]