Ingvar Stenström, Svedia:
Allocution al inauguration del 13-e Conferentia International de
Interlingua, Strasbourg, 26 de julio - 2 de augusto 1997.
Sr Presidente, Sr Secr. general
Car amicos !
Le nomine de Strasbourg era un vice le "burgo del stratas", Straseburgum.
Desde seculos Strasbourg es un loco de incontro de homines de nationes
differente.
Hodie iste belle citate es le puncto de convergentia de multe nationes, de
tote Europa - in facto - de homines ex tres continentes.
Le institutiones del Europa que se unifica se assembla regularmente in iste
citate venerabile. Iste institutiones labora pro facer disparer le
frontieras geographic e politic. Sed resta le frontieras linguistic,
obstaculos e impedimentos del communication.
Traductores e interpretes habilissime se effortia pro superar los. Hodie
con 11 linguas official illes travalia in 110 combinationes. Post le
elargation del Union Europee non sufficera "plurilinguismo" -
"multilinguismo" essera un designation plus adequate. Ancora 6 linguas
augmentara le problema e le costos (Tu paga, e io!): 16 linguas significa
272 combinationes de interpretes. Crede me: "certe problemas" se
monstrara in trovar interpretatores inter portugese e estoniano, tcheco e
danese, francese e sloveno etc., etc.
In Strasbourg se presenta hodie le alternativa contra le "chaos costose"
per le motto de nostre Conferentia: Interlingua - communication sin
frontieras.
In Strasbourg inter su multe cives famose viveva un vice Gutenberg,
considerate le inventor del typographia:
Libros, le portatores le plus eminente - e eterne , io crede - de cultura
era olim re-servate pro un elite, como hodie ancora le cognoscentias de
linguas e specialmente del latino.
Le invention de Gutenberg faceva possibile le accesso de libros a milliones
per un idea genial. In loco de fabricar gravuras individual de cata
pagina ille utilisava le facto que cata littera, typo es un ingrediente in
innumerabile altere paginas.
Io vide, con un poco de imagination, un parallela in le mundo del linguas:
Con pena e labor le homines es fortiate apprender un lingua post le
altere. Pro establir contacto con co-humanos, illes debe "gravurar un
pagina individual" pro cata populo.
Ma in tote le linguas europee existe un grande numero de parolas de
origine latin e grec, le si-nominate vocabulario international que in su
forma standardisate es appellate Interlingua, que es commun al linguas
originate in Europa.
Per un breve studio de Interlingua on apprende iste vocabulos que es
utilisabile, "recyclabile" in multe altere idiomas. Un idea tanto genial
como illo de Gutenberg.
Iste utilisation como propedeutico pro le inseniamento de linguas moderne e
de latino es le plus proxime del objectivos de nostre Union Mundial de
Interlingua: introduction de un breve periodo de inseniamento de
Interlingua esserea un enorme ganio pedagogic e economic.
Le altere objectivo: Interlingua como instrumento general de communication
practic es plus difficile a attinger. Ma forsan le sol ver solution pro le
organisationes transnational! Le Organisation del Nationes Unite es proxime
a collaber a causa de su costos administrative. Un parte considerabile
consiste de traduction e interpretation.
Pro le organisationes europee il existe certe optiones e tosto - multo
tosto - ante le elargation un decision debe esser prendite.
1) lassar crescer le numero de linguas empleate de 11 con 110 (11x10)
combinationes de traduction usque a 17, i.e. con 272 combinationes (17x16)
e finalmente con 21 linguas con 420 (21x20). .
2) Introducer discrimination - contra le charta del UE - e usar solmente le
grande linguas: anglese, espaniol, francese, germano e italiano, lo que
essera difficile a defender ante le 40 milliones de poloneses pro non
parlar de tote nostre statos non-grande.
Esque isto esserea in accordantia con le tradition francese de equalitate?
(Inter le linguisticos in IALA /International Auxiliary Language
Association/ qui registrava iste vocabulario se trovava Prof. André
Martinet de la Sorbonne, un del plus eminente linguisticos nunc vivente.)
:
3) Le alternativa le plus probabile: dar al anglese le position de
monopolio total. Isto es le alternativa al qual multe parve nationes darea
su voto - non al bilinguismo. Ma esque isto esserea conforme al attitude
tanto honorabile del angleses de "fair play"? E que dicerea le franceses?
4) Io time que le sol modo de evitar iste situation e al mesme tempore
conservar le influentia del latinitate - le ver hereditage commun del
populos de Europa - es dar le preferentia a Interlingua - le sol idioma
que - benque un lingua estranier - es familiar a tote europeos
(naturalmente in extension variate). Le beneficios del latino sin le
difficultates del grammatica del latino classic!
Iste quarte alternativa es le plus rational e le plus in conformitate al
tradition del cultura de Europa: le latino supervivente sub le nomine de
Interlingua.
Interlingua functiona - on lo vide, on lo audi - nunc le mundo debe saper
iste facto!
|
