Den 2016-01-07 kl. 07:12, skrev
Mulaik, Stanley A:
> Io vole rememorar le gruppo que IALA pois Stillman e Gode (non Martinet) habeva le concepto que
> interlingua non es solmente o chefmente (a illes) un lingua constructe auxiliar pro international communication.
> Illo es antie un constatation objective del vocabulario international standardizate in le linguas europee
> in le region de Romania (le region de linguas sub le influentia del varie formas del latino) que es
> commun in le linguas moderne del occidente.
>
>
> Isto vole dicer que le vocabulario international existe independentemente de qualcunque usos on pote
> facer de illo. Le formas de interlingua es derivate del formas in le linguas fontal usate in extraher iste
> vocabulario.
>
>
> Assi le formas de parolas in interlingua non depende super considerationes de potential uso del lingua.
>
>
> Illos depende super le formas in le linguas fontal. E illes (IALA) ha disveloppate un methodologia objective
> pro le extraction e standardization del vocabulos, e lor sensos e lor formas in le prototypos.
>
>
> Sin elaborar aqui super iste methodologia, que es ben describite in le introduction al Interlingua-Anglese
> Dictionario (IED) , io vole cosiderar un altere aspecto que a vices es ignorate proque illo es tanto
> obvie que illo es oblidate.
>
>
> Isto es que le resultato create per iste methodologia objective es un registration patente del major hereditage
> commun lexic e grammatical in le linguas europee. Illo es le proprietate non solmente del europeos mais
> lor filias e filios qui ha migrate al hemisphera occidental e create le nationes de aquelle region del mundo.
>
>
> Le major linguas del hemisphera occidental es anglese, francese, espaniol e portuguese. Il ha alcun colonias
> de italianos tamben in sud america, como in Argentina e Brazil.
>
>
> Iste vocabulario international ha valor cultural. Per saper lo, on pote communicar con illo con altere europeos
> in regiones ubi le anglese o le linguas romance es parlate.
>
>
> Mais isto non es le sol beneficio de saper interlingua (le linguas de iste vocabulario).
>
>
> On pote apprender le regulas del formation de parolas in le linguas europee derivate del latino, proque
> interlingua usa prototypos del affixos con radices de verbos in le vocabulario in formar additional parolas.
>
>
> Studentes in le scholas debe esser inseniate iste regulas de formation pro adjutar les in analysar nove
> parolas presentate a illes pro senso.
>
>
> Iste mesme regulas se applica a parolas in lor proprie linguas derivate del latino.
>
>
> Per exemplo, anglese ha multe parolas derivate del latin verbo 'currere' = currer. Il ha 'current',
> 'course', 'curriculum', 'cursive', 'courser', 'concur','excursion', 'occur', 'occurent', 'occurrence', 'cursor', 'recur', 'recurrent',
> 'recurrence', 'decurrent' (Botanical), 'succor' (< latin 'succursus' = currer pro adjuta), 'precursor', 'precurrent',
> 'precursive'.
>
>
> Le ordinari angloparlante non sape que iste parolas prende parte in un senso commun: currer. E le ration pro
> isto es proque le anglese non ha le parola derivate del latin 'currere'. Illo ha un parola germanic: 'run'.
>
>
> Mais si un studente apprende interlingua ille va apprender le radices como verbos frequentemente in uso.
> Ille va saper 'currer' = 'run'. E ille va vider que il ha le duo formas del verbo 'currer [curr-/curs-]'. Su inseniante de
> interlingua va inseniar le que 'curs-' es le thema irregular del participio perfecte del verbo 'currer' semper usate in derivatos
> usante le suffixos de '-a,' '-o', '-ion', '-ive', '-or', '-rice', '-ori', '-orio', '-ura' , '-e'.
>
>
> E un altere aspecto de isto es que le inseniante pote inseniar le un theoria del metaphora que subjace le formation
> de multe parolas in le linguas con parolas derivate del latino. Iste theoria non se applica solmente al latino, mais al
> anglese e tote linguas romance, germanic. E recente linguistas ha discoperite iste metaphoras mesmo in linguas
> aboriginal e japonese. Illos es commun al humanitate proque illos se basa super nostre corporeal presentia e actiones
> in le mundo.
>
>
> 'excursion' = ex + curs- + -ion = action de currer foras in le mundo.
> 'occurer' = ob + currer = currer contra alque in ir in le mundo.
> 'precurrente' = que alque occurre ante alque altere. 'pre-' = 'ante'. '-ente' es le suffixo del participio imperfecte.
> 'preclauder' = clauder le sentiero a un destination ante que alcuno veni in le via a iste destination.
> 'preclusion' = action o resultato de preclauder
>
>
> Io brevemente describe iste theoria del metaphora in mi libro 'Interlingua Grammar and Method' (in anglese). Illo
> es un recente disveloppamento in le linguistica. Io te incoragia a comprar mi libro (a Amazon) o discoperir le libros per
> George Lakoff e Mark Johnson que presenta le theoria in detalio mais in un multo legibile e comprensibile maniera.
> Illo face clar como le romanos ha create iste parolas con le sensos que illos possede.
>
>
> Nos debe adder que interlingua equalmente ha prototypic formas pro le prefixos usate in derivatos. Assi, pre-, per-,
> 'post-', 'de-', 'dis-', 'ad-'. Assi le metaphoras usate per le romanos e nos hodie da le senso a iste formationes.
>
>
> Iste aspecto de parolas in interlingua es le clave al sensos de multe parolas affin derivate del latino in le linguas moderne.
>
>
> Tu non obtene un tal theoria in esperanto o altere linguas schematic constructe, proque lor radices e affixos non es
> semper affin con le correspondente parolas in le linguas moderne.
>
>
> Assi, interlingua es un realitate prexistente a su uso. Illo ha valor cultural ultra su uso como un lingua auxiliar. Mais
> nos obtene isto solmente per le effortios objective del linguistas a IALA. Illo es un hereditage lexic e grammatical de
> nostre cultura.
Que in torno significa que on pote
facer iste standardisation anque
secundo altere regulas!

Del altere latere le carga del IALA
era crear un lingua international
auxiliar. Isto era lor principal
carga. In le caso que illes non
sequeva isto illes era plus o minus
fraudatores.

Que on ha un san linguistic
standard pro le lingua es un
collateral avantage, ma lor
principal carga era crear un
international lingua. Como ego
comprende le rolo de Martinet ille
habeva un protuctive opinion pri le
uso de interlingua.

Nonobstante, interlingua es la por
illes qui vole usar lo.

Kjell R


--
Pro leger le archivos e pro modificar o cancellar le subscription:
http://listserv.icors.org/archives/interlng.html