Carissime amicas e amicos!

                Io profita del spatio ora disponibile in iste lista de discussiones (io crede que multe membros gaude de lor vacantias in le estate europee), pro offerer vos un articulo, que io ha publicate a mi blog, super le ver significato del verso initial del Canto VII del Inferno (Le Divin Comedia), per Dante Alighieri. Per illo, vos potera ben vider le specie de difficultates incontrate per le tradutores del immortal Poeta. A proposito, io informa a vos tamben que nostre labor (de Bruno Zani e mie) continua e nos nos senti de plus in plus incoragiate a dar lo sequentia.

 Un enigmatic verso in le Comedia 

 

 

Le septime Canto del Inferno (Le Divin Comedia), per Dante Alighieri, comencia per le phrase:

 

"Pape Satan, pape Satan, aleppe!"

 

Que significa isto?

 

Scribe Mons. Joaquim Pinto de Campos, in "Dante Alighieri - OBRAS COMPLETAS, vol. II - Editora das Américas - São Paulo" (io traduce ab le portugese): 

"Le interpretation de iste verso ha essite multo difficile: cata un ex le commentatores da a illo le senso que le place. Post haber facite un grosse peculio de tote iste interpretationes discorde, sin que per illos io succedeva saper le ver senso del tristemente famose verso, cadeva me in le manos, quasi magicamente, un documento preciose, in le qual me appareva su genuin intelligentia. Iste preciose documento es un missiva per le Prestre Giuseppe Venturi, censor del studios del real lyceo de Verona, adressate a J. B. Giramonte, le 27 de februario 1811, e publicate sur le numeros 21 e 22 del GiornaleVeronese del 16 e 19 de martio de aquelle anno."

Ecce alicun excerptos ex aquelle missiva:

"Usualmente, le commentatores prende le prime verso pro un interjection de dolor e de espavento, e, faciente derivar le parola Pape ab le latino o ab le greco, sin dar le ration, liga lo a Satan e aleppe, duo parolas evidentemente hebraic... Alora, considerante que le Satan del hebreos es le mesme que le Lucifer del Christianos, appellate per Dante *Imperator del dolorose regno* (Inf., 34); considerante que le parola aleppe in le lingua hebraic significa exactemente 'aquelle, qui exeque le poter'; considerante que a iste poter corresponde le parolas de Virgilio al territe Dante:

'Non ti noccia / la tua paura; ché, poder ch' elli abbia, / non ti torrà lo scender questa roccia.'

considerante que le Hebreos de tote le tempores, e tamben le antique Cabalistas christian (que on vide Reuclino e Corn. Agripa) credeva esser le linguage del Biblia e del Targum le mesme del Angelos e celeste e infernal; io non hesita in declarar que aquelle parolas de Pluto, ministro de Satan, son totes hebraic, includente le parola Pape, le qual, per divider se in duo pa pa, vole dicer qui qui (aqui, aqui). Date iste ver senso, vos habera le clar e authentic explication del verso assi:

 

'Qui qui Satanasso, qui qui Satanasso é Imperator, ossia commanda.'

 

['Aqui, aqui in le Inferno, Satan es Imperator, manda e governa.']

 

"On debe non oblidar que le parola Pluto significa ricchessa, e que Pluto es appellate in greco e in latino le 'deo del ricchessa'; e aqui Dante nomina Pluto aquelle demonio qui sta como guarda al circulo, ubi son punite e le prodiges e le avares, isto es decir, les qui peccava o pro excesso o pro manco de amor pro le ricchessa. Alora, iste guarda, vidente entrar in le circulo Dante e Virgilio, contra tote le regulamento infernal, sin dar satisfaction al Imperator del Inferno... les ha critate con voce rauc e aspere, pro espaventar les:

 

'Audaces, qui vos autorisava de entrar aqui? Aqui Satan es Imperator, aqui ille manda e governa, ergo, retira vos.'

 

Ad iste intimation e menacia, le responsa de Virgilio es le plus adequate pro reanimar Dante:

 

'Non te lassa vilificar per le pavor, pois major que sia le poter, que ille se arroga, ille non succedera impedir que tu descende iste rocca.'

 

"On vide, dunque, que le parolas de Pluto debe esser prendite pro hebraic, viste que in hebreo illos da un significato clar, e accommodate, e al pensamento - e al superbia de ille, qui non tolera vider violate le regno de su Imperator - e al responsa de Virgilio, qui conforta Dante e le persuade a non timer aquelle soveranitate stupide, que es annullate ante le voluntate de Deo, como le mesme Virgilio lancea in facie a Pluto, quando le dice: 'Tace, maledicte lupo; nostre viage a in iste abysmo infernal ha essite determinate illac in le celo, ubi Michael puniva le arrogante violation del fidelitate debite a Deo.'

De plus, aqui Virgilio es nominate sagio gentil, qui toto ha sapite. Iste duo prerogativas, que Dante le attribue, si le parolas de Pluto non es hebraic, e non contine le signification, que io los ha date, [iste prerogativas] non esserea in iste loco rememorate per Dante, qui non scribe alique sin ration intentional. Si aquelle celebre Pape Satan esseva solmente un expression de espavento, de arrogantia, e de ira, como on sole creder, certemente pro comprender lo uno  non haberea besonio de sapientia e de doctrina; totevia, si le parolas son hebraic, e contine un concepto, indispensabile es sin dubita le cognoscentia del idioma hebraic; e un vice que le concepto rememora le soveranitate, e le imperio de Satan in le Inferno, pro facer vader retro le duo viagiatores, le sapientia in se mesme poterea discerner, que le poter del Rege del Demonios non impedirea jammais que Dante descendeva a in le abysmo infernal, post que isto era voluntate de Deo. 

Ergo, coherentemente, Dante ha recordate le sapientia de Virgilio, viste que le parolas de Pluto esseva hebraic."



Personalmente, io es integremente de accordo con iste interpretation, lo que non me impedi de considerar como estranie que ancora hodie on trova opiniones diverse in varie obras super le famose verso: "Pape Satan, pape Satan, aleppe!"

 

Assi: "... parolas private de senso, circum le quales variemente se ha fatigate le exegetas in un confusion de explicationes, sovente absurde o grottesc."  Io traduce ab le italiano, sur le sito: http://www.mediasoft.it/dante/ 

 

"Nos renuncia a seliger uno ex le numerosissime explicationes date al parolas de Pluto, le quales nos pote resumer a un exclamation de ira ante le presentia del viagiatores."  Traducite ab le espaniol sur le sito:

http://www.ciudadseva.com/textos/poesia/dante/dc1.htm 

 

E Bruno Zani, con qui io collabora al revision de su traduction del Inferno a Interlingua, scribe (Introduction al Canto VII):

 

"... un enigmatic joco de parolas pro le qual il ha plure explicationes." E post mentionar le interpretation, que io ha recercate, ille adde que un altere "translation veni de un latino medieval phonetic de: 'papae Satan, papae Satan, alapae', o 'mira Satan, mira Satan, illos es colpos de mano'; e un altere plus, "ancora phonetic, 'Pas paix Satan, pas paix Satan, elle est paix' o 'nulle pace (con) Satan, nulle pace (con) Satan, isto es pace':

http://www.geocities.com/reenbru/dante/inferno/canto07.htm

 

A proposito, a iste version francese forsan se refere Alexandre Torri, qui, inviante al cavallero Prospero Frecavalli le supra citate missiva de Giuseppe Venturi, allude al diverse interpretationes del dicte verso, "supra toto al extravagante phantasia de Benvenuto Cellini (sequite in iste puncto per Mons. Dionisi), qui intendeva monstrar que Dante habeva facite Pluto parlar francese, pro vengiar se de Filipe le Belle del males, que su fratre Charles de Valois causava a Florentia."

 

Totevia, non toto es discordantia, pois in "DANTE      - The Divine Comedy - Translated into blank verse by Louis Biancolli - Illustrated by Harry Bennett - Washington Square Press, New York - September, 1968", io ha trovate iste nota al prime verso del Canto VII del Inferno:

 

Meant, possibly, to be Hebrew: 'Here Satan, here Satan rules.' (Possibilemente, hebreo significante: 'Aqui Satan, aqui Satan governa').



Grate pro vostre attention.



Cordialmente,



Carlos Alberto Santos 

Aracaju - Brasil

 

--
Archivos e disabonar: http://listserv.icors.org/archives/INTERLNG.html