Secundo le revista _Tech Topics_, del Association de Ex-
Alumnos de Georgia Tech (Georgia Tech Alumni Association),
James O'Kon, un ex-alumno in le ingenieria civil del classe de
1961, ha discoperite le plus grande ponte in le mundo del
antiquitate in le jungla del peninsula de Yucatan in America
Central in 1989. Quando visitante le sito del ancian regno del
mayanos, ille approchava un antique citate in un canoa super le
riviera Usumacinta. Le canoa passava presso un pila de roccas,
e ille diceva a ille se: "Ille es le pila de un ponte!" Le citate
antique esseva Yaxchilan (se pronunciava como yashilan), un
centro de ceremonias que floresceva inter 500 e 700 durante
le periodo classic del mayanos.  Archeologos ha studiate le
sito del citate pro  plus que 110 annos, mais le pila de roccas
in le riviera ha essite ignorate, o explicate como un parte
original del terra que ha essite incirculate per le riviera
cambiante. O'Kon es un ingeniero forensic qui investiga
structuras construite que ha fallite. Ille decideva a usar iste
mesme technicas pro probar que le pila de roccas es un pila de
un ponte.

Ille compilava informationes in le campo al sito mayan, e
usava le computatores a integrar studios archeologic,
photographos aerial, e mappas pro disveloppar un modello in
tres dimensiones del sito e pro determinar le linea del centro
del ponte, e pro discoperir le sito del contrafortes del ponte al
latere del riviera, e pro mesmo reconstruer le ponte
hypotheticamente.

Iste ponte precolumbian habeva un longitude de 182 m, esseva
un ponte suspension, facite de corda de cabannis, con duo pilas
e tres arcadas. Jungente le centro ceremonial a Yaxchilan con
su dominio agricultural in lo que es hodie Guatamala, le ponte
habeva un arcada in su centro de 61.5 metros, le plus longe
arcada in le mundo usque un ponte construite in Europa in 1377.

Le citate mayan esseva situate stragicamente super le terra
alte. Un curva in le riviera del forma del character grec omega,
incircula le citate a tres lateres, e le sol approche al citate es
interrumpite per alte montanias. Pluvias forte faceva le
riviera virtualmente impassabile de junio a januario.

"Sex menses del anno, il ha quasi 430-500 centimetros del
pluvio, e le riviera es 12 metros supra su ripas.  Durante le
periodo de inundation Yaxchilan deveniva un insula," diceva
O'Kon.

Un ponte esseva essential pro le habitantes del citate de dense
population pro facer possibile accesso a lor dominio, lor
campos agricultural e pro le commercio, O'Kon diceva.

Le pila de rocca--4 metros in altitude e 9 metros in diametro,
esseva le parte de un structura de masoneria.  Photographos
arial obtenite in 1992 revelava le residue de un secunde pila de
appoio al latere opposite del riviera, que esseva quasi
submergite.

Ambe pilas esseva construite con un interior de beton formate
al sito e un exterior de petras de masoneria.

"Illes formava un circulo e plenate su interior con pillares
facite de beton formate in sito, justo como illes faceva lor
templos e pyramidos.

Le identification del contraforte que duceva al entrata grande
del citate esseva le evidentia conclusive necesse pro
reconstruer le complete function ceremonial del ponte.  Un
platteforma situate in un placia central e situate super le
linea de centro del ponte, esseva un structura classic de un
approchamento a un ponte," diceva O'Kon.  Un scala ducente al
altessa del platteforma coperite con heiroglyphicas anque
esseva discoperite. Iste scala esseva le porta ceremonial al
entrata al citate.  Apparatos sculpite del petra anque esseva
discoperite, e O'Kon crede que istos esseva le vias guidante pro
le cordas de cabannis pro le cablo de suspension del ponte.

"Io poneva tote iste informationes in le computator," diceva
O'Kon. Io digitizava le mappas e entrava tote le information.
Toto esseva in alineamento, le pillars, le contrafortes, e le
platteforma ceremonial.

Le requirimentos de designo pro le ponte mayan ha un parallela
in criterios del designo de pontes de iste seculo.  Ille es irate
que archeologos ha traditionalmente classificate le mayanos
como un cultura del etate de petra proque il ha necun evidentia
que illes faceva utensilos metal. Ille diceva que le plus
proximate depositos del ferro es 2500 km de Yucatan. In loco
de ferro, le mayanos creava utensilos de un substantia plus
durabile que le ferro, le jada.  O'Kon refere al cultura mayan
como" technolythic". Le mayanos esseva multo sophisticate e
mathematicamente e scientificamente. Illes habeva le
concepto de zero 700 annos ante le europeos, sin le influentia
del arabes o chinese. Mathematicamente e astronomicamente le
mayanos esseva multo avantiate.  "Le societate de Yaxchilan
esseva altemente disveloppate," ille addeva. "Illo esseva un
citate fabulose, con templos de blanco scintillante super
conillos terrassate."

Stan Mulaik