da[980512] 85A-00 Ensj/MulS
ab[STAN MULAIK <[log in to unmask]>]
su[Re: Superinteressante. Radio Interlingua. Accentos]
To: [log in to unmask]
Ensjo,
Io ha audite Radio Interlingua. Quando vos e vostre
caretta parla in interlingua il sona como espaniol! Io non
ancora pote deteger le parolas. Io debe audir plus. Thomas
ha un accento Danish, e Piet un accento nederlandese. (Io
va haber un accento anglese). Io comprehende como Frank
habeva le difficultate de comprehender interlingua
initialmente a Strasbourg.
Stan
x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
da[980530]
ab[Allan Kiviaho]
su[Accentos]
Stan,
Il es interessante de audir que tal personas intelligente
e con alte education que vos e Frank ha certe difficultates
de comprender le pronunciation de europeos. e.g. quando
illes parla interlingua.
Il es un nove prova de facto que le pronunciation american
es multo estranie al major parte de europeos, e vice versa,
consequentemente. Ma il non es un novitate. Un burla
popular inter le latinistas finlandese es de imitar como
le americanos (e franceses) pronunciar latino.
Le quasimarito de nostre filia es un multo bon inseniator
de anglese. Ille ha inseniate anque in le USA in le
universitate de Bloomington ma non anglese sed finnese. Su
bon amico es un Tim, un americano qui ha habitate multe
annos in Finlandia como inseniator de anglese.
Incidentalmente Tim es anque un jocator de chacos devote e
le membro de "mi" club de chacos. Io le cognosceva longe
ante que su amico, le quasimarito de nostre filia, entrava
al nostre vita. Nostre quasifilio affin maestralmente
parodia le accento de Tim suppositemente que ille parlava
interlingua.
Le accento american vermente sona multo peculiar in aures
de un europeo, al minus de un finno. Benque io lege quasi
omne die libros e magazines in anglese, reguarda programmas
american in le television e audi programmas de radio de
USA, Grande-Britannia e Australia (retransmittite per le
station de radio local de Helsinki) io debe me concentrar
accuratemente pro comprender de textos anglese.
Le explanation es clar. Le americanos usa le alphabeto
latin ma le phonemas del anglese american ha multo pauc in
commun con le phonemas de latino. Le americanos pronuncia
le parola "first" como "fööst", "beefsteak" como
"bifsteik", "colonel" e "kernel" - como "khöönl" etc.
Quando un americano demanda mi nomine e io dice
"Kiviaho" ille sempre demanda:
"Would you please spell it".
Io: "Khei ai vii ai ei eitch ou"
Le americano: "Oh, please say it again!"
Io: "Khei ..."
Le americano: "Err..., never mind ...!"
Un germano: "Wie heissen Sie, bitte?"
Io: "Kiviaho"
Le germano: "Entschuldigung, wie bitte?"
Io: "Kiviaho, kaa ii fau ii aa haa oo"
Le germano: "Ach, schönen Dank, Herr Kifiaho!"
Un svedo: "Vad heter du?"
Io: "Kiviaho".
Le svedo: "Kivi ...?".
Io: "Kiviaho, koo ii vee ii aa hoo oo!"
Le svedo: "De va mycket trevligt att lära känna dig,
herr Kiviahå".
Quando io audi un programma de radio american, il es
extrememente difficile si non impossibile discerner le
vocales e consonantes distincte SI io non cognosce le
parola in anticipation. Quando io audi un programma de
radio in russo, il es generalmente multo facile de
discerner como le parola es scripte benque io lo non
comprende e postea controlar lo in le dictionario.
[Stan: "Thomas ha un accento Danese"]
Benque le (svedophone) finnos e svedos pote sin
difficultatia leger le textos danese le accento danese es
multo difficile. "Danese non es un lingua sed un maladia de
gorga". Skånska, le dialecto svedese (Skåne ha essite unprovincia de
Danmark) es multo difficile a un svedo medie
(medelsvensson) e io ha legite in un libro linguistic que
un turco comprende tote linguas turkic ab Bulgaria a China
plus facilemente (Excepte yakutiano) que un stockholmese
comprende un malmö-bor. Ma generalmente un danese parla
altere linguas bastante clarmente, probabilemente etiam
interlingua.
[Stan: "... e Piet un accento nederlandese"]
Le nederlandese ipse es bastante clar. Io crede que in miaures le
accentos de Thomas e Piet haberea essite quasi le mesme e non troppo
multo deviante ab latino.
Il es multo plus facile pro me comprende le accento german
in radio que anglese. Ver, etiam germano ha su pauc
ecularitates. "Eu" e "äu" son pronunciate como "oi",
"Häuser" = "hoiser", ma "Matthäus" (Un grande footballisto
german) non es pronunciate como "Mathois" sed "Matteeus"!.
Finnese e latino ha nulle pecularitates o irregularitates
in lor accentos. Latino es pronunciate como - latino, e
finnese anque como latino (salvo ö, ä e ö finnese). Como
sapite, le Radio Finlandese diffunde un programma famose,
"Nuntii Latini" (Novitates latin). A me consternation un
auditor american del "Nuntii Latini" pretendeva que le
accento in le programma "Nuntii Latini" era tal peculiar
que ille lo a pena poteva comprender. Isto americano assi
manteneva que le romanos pronunciava latino a torto sed le
americanos correctemente.
Alas, pro sasir como un parola dicite in americano (o
anglese) es scribite on debe in troppo multe casos saper
in avantia como illo es scribite ...
Contrarimente, le accento del majoritate del linguas
europee es bastante ben comprendebile a romanos/latinistas.
In mi aures le linguas que ha un pronunciation le plus
comprendebile son (in isto ordine):
Latino, finnese, svedese, italiano, espaniol, estoniano,
germano, romaniano, norvegiano, hollandese, serbo e
croato, russo, bulgaro, turc, latviano e lithuano.
Minus facile a comprender pro me son e.g. francese (Un
lingua de multe peculiaritates ma un lingua ubi le
peculiaritates son multo plus regular que los de anglese),
portugese (forsan), polonese (pro su multitudo de
consonantes), hungaro, grec (perque illes parla tal
rapidemente ...).
Multo difficile, quasi impossibile, son le accentos de
danese e scaniano (skånska).
Le facto que on non tene clar pauses inter le parolas
face anglese in plus difficile a comprender.
Americano/anglese es comparabile con le hieroglyphos del
ancian Egypto. Le distincte litteras non indica como le
parola es pronunciate sed on debe cognoscer como le
parola es pronunciate in toto. Assi, le parolas anglese
son symbolos, figuras. Le figuras in le ancian egyptiano
era sphinges, ibis-aves, leones, etc. In anglese le
figuras son cordas del litteras latin.
E.g. in Finlandia multe juvenes appare parlar multo ben
anglese. Le plus accurate analyse prova sovente que le
"fluentia" de un juvene finno se limita a "small talk",
banalitates del musica rock e series in TV etc. O
terminos technic de computatores, interrete etc. Assi
le habilitate de europeos in anglese sovente non es tal
profunde que como illo pote apparer.
Si anglese esserea adaptate como principal lingua auxiliardel Union
Europee il significarea etiam alterationes radical in le traditiones e
cultura europee, anque "anglization" de nomines europee etc.
Io con determination oppone le idea de anglese como
lingua commun in Europa. Si non Interlingua, plus tosto
italiano, espaniol, si, etiam germano o francese o
latino vulgata o latino classic.
Sed io, nonobstante, opina que tote le Europa deberea ha
fluentia anque in anglese, perque probabilemente le USA
remane pro longe le nation que guida in le brancas del
technologia alte e scientias natural, le lingua del NATO
remane anglese e - que il appare - le resto del mundo
deveni macdonaldizate, un colonia spiritual del America,
de bon corde adaptante le plus banal elementos del cultura
american.
Il es un paradoxo que America ha jocate tal rolo
importante in developpamento del Interlingua. Perque le
USA es un typic representante del Grossmacht-Arroganz,
Super Power Arrogance, arrogantia del fortia superior,
(Omne grande potentias son arrogante!), io crede que il es
quasi impossibile de introducer Interlingua in le USA.
Totevia, perque le grande continente de Americas ha
solmente quatro linguas principal - e tres del quales
son romanic (! - espaniol, portugese e francese) -
Interlingua esserea le selection natural pro le tote
de Americas.
Le ibero-americanos in le America del Sud!
Le gallo-americanos in Quebec!
Le apennino-americanos in le USA!
Le indianos!
Unite sub le bandiera del Interlingua!
Interlingua vincera!
Interlingua o morte (dicera alicun famose ibero-americanos ...)!
Allan Kiviaho
Finlandia
|
