Le sequente es un articulo que io ha ponite aqui in 1996. Mais proque Luca
ha levate le subjecto de petroglyphos, io repeter lo aqui.
......
Le Petroglyphos Como Un Scripto Universal Ancian
Stanley A. Mulaik
In le desertos del regiones sud-west del Statos Unite se trova multe
canones con muros alte del petra arenari rubie, sculpite del petra per le
aquas e ventos durante milliones de annos. In iste terra aride e sic habita
hodie certe tribos de populos qui ha descendite del inhabitantes original,
qui ha registrate lor presentia in iste terra per pictographos sculpite
super le muros de iste canones. Cognoscite como "petroglyphos" (petra +
glypho = sculptura), que significa iste inscriptiones? Es illos mermente
expressiones artistic de un populo ancian? O es illos un forma del
communication, scripto con un message pro alteres?
Secundo un libro per LaVan Martineau, un homine de descento europee qui
deveniva un membro de un familia aboriginal in Utah quando ille deveniva un
orphano, le petroglyphos es scripturas in un forma de scripto universal
usate per le aborigines american que cata puero aboriginal apprendeva de su
patre in tempores ancian e mesmo esseva usate per certe aborigines usque al
prime decennios de iste seculo.
LaVan Martineau deveniva un orphano quando un juventute in le parve urbe de
Cedar City (Citate de Cedros) in le sud de Utah. Evidentemente su patre
mesme esseva povre, proque ille habeva prendeva in location un parve casa
in un section al margines del urbe inhabitate per plure familias povre del
tribo de Paiutes, cuje ancestres esseva le inhabitantes original de iste
region. Quando su matre moriva quando ille habeva dece annos e alora su
patre moriva alcun pauc annos postea, un ancian Paiute con un bracio
singule qui vive in le vicinitate veniva a ille e diceva, "Veni a viver con
me e sia mi filio, proque tu ha necun loco a que a vader." Con necun
relationes interessate in ille, e sin objectiones del autoritates, ille
habeva acceptate le invitation. Ille habeva cognoscite iste familias de
Paiutes pro multe annos, jocante con le pueros Paiute del vicinitate. Assi
Martineau deveniva un Paiute, apprendente lor lingua, customes, e cantos.
Iste nove vita ha apportate le a plure reservationes pro le varie tribos
aboriginal. Plure annos plus tarde, quando su interessas in le competition
in dansas ceremonial e del guerra del varie tribos apportava le a multe
reservationes de "indianos", ille apprendeva le lingua universal de signos
manual, le mimica gesticulari del indianos que illes usava pro communicar
inter tribos qui parlava linguas differente. Iste lingua gesticulari esseva
ancora usate per alcunos in le tribos del region, le ute, le arapaho del
norte, le comanche, otoe, paunee, e alteres. E ille ha audite historias
super le scripturas del petras in le montanias presso le reservationes, que
illos ha essite scribite per le Hopi, e per indianos del tribos del planas
grande qui invadeva le region in partitas del guerra. E alcunos de iste
scripturas super le muros de petra esseva inscribite per lor ancestres
proprie. De facto, un ancian Hopi habeva legite alcun del pannellos de
glyphos super le muros de petra al latere de un canon, indicante a ille que
il ancora habeva alcun parve homines qui pote leger los.
Mais su interessa in le decryption del petroglyphos ha commenciate in 1956
quando in un conversation con un amico anthropologo pro qui ille habeva
facite alcun modellos de ancian flechas aboriginal, illes commenciava
discuter alcun petroglyphos presso un sito archeologic que su amico ha
excavate. Le anthropologo diceva que in su opinion le pannellos non esseva
le opera del inhabitantes del ruinas que ille habeva excavate, proque le
symbolos petroglyphic non appareva super le ceramica trovate al ruinas.
Martineau opinava que iste argumento pareva toto sin fundation, e isto ha
interessate le in le ver significantia del petroglyphos. Es le alphabeto
usate frequentemente como marcas de decoration super le plattas de
europeos? Rarmente! E ille esseva stupefacite per le facto que le
anthropologo pareva toto disinteressate in le petroglyphos mesme, e
ignorava le historias del Paiutes super iste scriptos super le petras.
Mais presto in su cerca pro responsas a su questiones super le
significantia del petroglyphos ille apprendeva que il habeva pauc
informationes super le petroglyphos al varie sitos. E ille habeva timor que
iste manco del interessa in discoperir le significantia del petroglyphos
ducerea al perdita de lor secreto. Assi ille ha assumite un
responsabilitate a continuar su studios del petroglyphos secundo lo que le
indianos mesme diceva de illos, un studio que habeva commenciate de facto
per scholares europee in le annos initial del nove nation american qui se
interessa in le scripto e lingua mimical del aborigines. Inter tanto le
informationes date a iste scholares initial esseva ignorate per scholares
contemporanee, le anthropologos. E un major motivo pro ille pro studiar le
petroglyphos esseva pro redimer le debito que ille habeva al indianos qui
habeva devenite su familia.
Mais le destino in le forma del Fortias Aeree del Statos Unite provideva
un situation que esseva a provar de adjuta inestimabile in le prosecution
de su objecto. Durante su servicio militar con le Fortias Aeree in le
Guerra Corean al Centro pro le Controlo del Circulation Aeree, su officina
in un cabana Quonset esseva usate in commun con un departimento
cryptographic. De plus, septe de su octo cohabitantes de un tenta al
campania travaliava in le departimento cryptographic. Presso a iste
cryptographos ille ha devenite interessate in lor subjecto, e
eventualmente, post haber jam recipite le permission de securitate, ille
apprendeva de su companiones del tenta plus sapiente, alcun del varie
principios e technicas general del deciframento del cifras. Ille crede que
ille esseva multo fortunate obtener iste saper in iste maniera, proque il
habeva pauc libros (a aquelle tempore) super le subjecto disponibile a ille.
Lo que iste saper del deciframento habeva inseniate a ille esseva a
colliger tote materia possibile del cifras, a formular hypotheses
conjectural super le maniera del inciframento, e alora a cercar pro prova
objective del conjecturas. Assi ille faceva un effortio major, viagiante
como un nomade a ubicunque su exigentias le apportava in le region del
sud-west del Statos Unite, durante que ille colligeva schizzos,
photographos, e mappas de sitos del pannellos locate per le Statos Unite,
Canada e Mexico. (In Utah solmente, ille registrava e mappava 253 sitos
pro su studio). Ille cercava pro tote publicationes--ancian e nove--que
contineva schizzos, photos, e theorias super iste petroglyphos. Multe
amicos in le varie tribos habeva adjutate le per dar le locos a habitar
quando ille visitava le varie sitos, su amicos indian expectante nihil in
retorno pro lor hospitalitate. Con su ressources magre isto faceva
possibile que ille poteva devotar tote su tempore a su recercas. Le
cryptanalyse duceva le al veritate ultime que le petroglyphos esseva
vermente un scripto de communication e non simplemente le arte expressive.
In su libro, "The Rocks Begin to Speak" (Le Petras Commencia a Parlar) ille
da su theoria e multe schizzos e photographos. Le libro esseva publicate in
1973 per K C Publicationes de Las Vegas, Nevada, SU. Su editor publica
multe libros super le Indianos aboriginal e vende iste libros in museos e
magazines touristal devotate al indianos aboriginal in le sud-west del
Statos Unite.
Io es multo impressionate per su theoria e le quantitate de materiales
Martineau ha assimilate a provar su theoria. Su theoria es que le
pictographos super le petras es un analogo e extension del lingua mimical
de gestos manual usate como un lingua universal inter le varie tribos de
indianos american aboriginal parlante multe linguas dissimilar. Le methodo
de signar mimical es multo ancian e prehistoric. Le syntaxo del lingua de
signos gesticular e tam ben del pictographos es agglutinative, significante
que signos basic representante conceptos es combinate a in un integritate,
un gestalt, cuje significantia pote esser comprehendite solmente per
analyser su componentes e lor interrelationes global. Assi un pictographo
super le muro de un canon debe esser comprehendite como un gestalt e un
historia verbal create a interpretar lo. Le pictographo non es le parlantia
transformate a signos o symbolos representante parolas. Le signos
pictographic representa conceptos in varie relationes.
Multe symbolos super le petras ha le forma de animales. Mais sovente istos
non representa le animal depicte, mais attributos characteristic del
animal. Per exemplo un symbolo commun ubique es le capra con capite
cornate. Le corpore del capra es sovente un forma abstracte como un
rectangulo o lente o hemicirculo e iste formas habeva special
significantia. Mais generalmente le symbolo capriforme indica un action o
motion o direction de motion. Le cornos attachate al capite mesmo ha
significantia. Un corno singule extendite in un arco super le dorso del
corpore del capra significa un movimento complete, correspondente al signo
gesticulari in que le mano es ponite exteriorimente del corpore in un
grande arco. In contrasto le concepto gesticulari de "coperir" es a facer
le mano in le forma immobile de un cuppa invertite. Cata signo monstra un
arco, mais le un es facite in motion, le altere immobile. A distinguer le
un del altere pictographicamente, on exprime le arco mobile per facer lo
como le sol corno de un capra, le arco immobile per un arco solo. Le capra
con duo cornos o arcos symbolisa que alco ha essite removite, subtrahite,
levate, o distaccate (per un colpa), o que nihil existe a impedir le
movimento o le viage. In le lingua gesticulari le signo pro isto es a
passar rapidemente le palma del mano dextere secundo le longessa del bracio
sinistre como si a remover alco de illo. Le bracio sinistre es representate
pictographicamente per un corno, e le motion secundo le bracio sinistre
super su longessa, per le altere, con le spatio inter illos indicante
"nihil illac". Un pictographo inscribite super un muro de petra per un
Paiute qui habeva vadite per traino ferroviari al est, monstrava un pictura
de un traino, e supra le connection pro accopular duo carros ille inscribeva
un capra con duo cornos, affrontante al direction contrari al locomotivo.
Martineau interpreta isto a significar que le carros pote esser distaccate
le un de le altere. Altere symbolos es basate super altere signos in le
lingua gesticulari. Per exemplo, un parve circulo continente un puncto
singule ha duo curte lineas parallel extendite del latere del circulo a
basso al sinistre. Le circulo con le puncto significa un cavo plen del
aqua. Le duo lineas corresponde al signo gesticulari ubi on orienta le
prime e secunde digitos del mano con altere digitos claudite verso su
oculos pro indicar le concepto "reguarda!". Assi le signo pictographic
describite aqui significa "Reguarda un cavo plen del aqua!". Le prime
successo de Martineau in provar a ille le significantia de certe signos
super le petras veniva quando ille trovava certe symbolos isolate super
petras in le varie canones in le contato de Washington in Utah. A circa 120
sitos que ille vistava personalmente, ille trovava signos isolate super
petras que significava le presentia de pannellos de signos alcun distantia
del tracia. Le signos super le petras al latere del tracia esseva
"locatores", dante le directiones al pannellos grande continente multo plus
de informationes. On pote sequer le directiones a iste locos al grande
pannellos. Un del symbolos esseva duo punctos, le un supra le altere.
Quando on face un linea inter le punctos e extende lo exteriorimente, on
trovara a un distantia plus pares de punctos a altere petras, e illos in
torno, duce a altere pares de punctos, etc. Illo es como si le duo punctos
representa duo oculos, dirigente vostre oculos per le linea imaginari inter
illes a un altere location ubi un altere signo esserea locate.
Le secunde signo de que ille discoperiva le significantia esseva un linea
directe, que tam ben dirigeva se directemente a un pannello celate. Ille
dava originalmente le significantia de "vade in iste direction" a iste
signo, o solmente "vade". Plus tarde ille realisava que iste signo esseva
plus como un digito orientante del mano. In alcun casos illo pareva como un
homine sin le bracios e pedes, significante le numero un. E ille trovava
iste mesme symbolos in regiones inhabitate per culturas differente,
indicante le universalitate de illos.
Un altere symbolo esseva un spiral concentric, commenciante a un puncto
central e spirante expansivemente in le senso contrahorologic. Isto sovente
indicava "vade supra". Su opposite, un spiral spirante expansivemente de un
centro in le senso horologic, indicava "vade a basso". Isto locava pannellos
a basso de illo.
Un altere symbolo esseva un cruce, indicante que on debe cruciar o
transversar alco a trovar le pannello.
Un altere symbolo esseva un ")" que significava que on debe vader circa
alco a trovar le pannello. Un symbolo similar al numeros un 1 o 7 indicava que
alco esseva proxime a iste sito. Duo parve circulos, le un supra le altere,
esseva oculos aperite, indicante a reguardar. In un caso le duo oculos
esseva al latere de le un le altere presso le alto de un petra, e isto
indicava "reguardar al alto del collina."
Istos esseva le prime symbolos decifrate per ille. E le prova de lor
significantia esseva demonstrate independentemente a altere sitos ubi
signos similar esseva trovate, dirigente le lector a un altere sito in le
vicinitate ubi on trovava un pannello de signos, o aqua, un fonte, locos
concelate, etc..
In certe casos le signos representava lineas de direction, un tracia a
sequer, p.e. a trovar un cavo in un petra que retene le aqua presso a iste
loco.
Istos esseva signos del tracia, dante direction al viagiator ubi a trovar
iste o aquelle cosa.
A vices le location super un petra del symbolo representava un similar
location in le vicinitate. Un vice Martineau trovava un spiral expandente
in senso horologic al alto de un petra. Isto esseva presso un sito del
ruina de un pueblo (casa aboriginal facite de petras o blocos de terra o
solo intermixite con palea) al latere de un collina. Le spiral significava
"veniente a basso", alco veniente a basso del alto del collina. E un linea
se extendeva del spiral inter duo punctos inscripte. Le duo punctos per que
iste linea passa indica "a passar per o inter", in le mesme maniera como le
mesme concepto es exprimite in le lingua mimical. Al fin del linea esseva
un expansion del linea, indicante le augmentation del cosa del alto del
collino. Su interpretation esseva que isto representa un torrente subite
que habeva venite del alto del collino, alco commun in iste terra quando in
le estate le tempore mal apporta le inundation subite con le pluvia intense.
A presso de iste petra esseva un altere petra con le symbolo de un homine
invertite, que in le pictographia del aborigenes del est del Statos Unite,
significa le morte. Alcuno ha essite occidite per le torrente de aqua del
alto del collino. Il habeva evidentia de facto de iste torrente in erosion
al sito. Le signos esseva advertimentos contra le periculo de un torrente
subite a iste loco.
Mais istos esseva solmente su prime successos in decifrar le petroglyphos
del sud-west. Ille discopriva inscriptiones petroglyphic a sitos
inscribite in tempores historic per le aborigines que habeva parallelos
conservate in le scripturas de europeos super le mesme evento. Un de istos
es un sito a Canon de Chelly in Nove Mexico, ubi in 1863 le soldatos del
homines blanc sub direction de Kit Carson habeva venite in hiberno super
cavallos a fortiar le Navahos celante se illac a vader a Forte Sumner in
est Nove Mexico. Martineau presenta un detaliate interpretation de un
inscription elaborate inscribite super un muro del canon per un Navaho qui
recontava le historia. Ille monstra como alcun del symbolos es prendite de
signos del lingua mimical, durante que alteres ha clar significationes de
altere sitos. Un altere inscription in le contato de Washington in Utah
pertine a un incontro inter le aborigines e Patre Escalante, un Franciscan
qui explorava le region de Utah inter 1776-1777. Nos ha le diario de Patre
Escalante, e nos ha le inscription aboriginal, e nos pote verificar le
interpretation que Martineau dava del inscription mural. Isto es un de
multe exemplos del "Petras de Rosetta", disponibile a nos pro verificar le
interpretationes del inscriptiones aboriginal, similar al inscriptiones
usate per Champollion a decifrar le hieroglyphicos per correlar los con
inscriptiones in le grec. Martineau ha compilate listas de symbolos e
lor significantia prendite del petras del sud-west. Su conclusion es que le
petroglyphos es un systema del scripto, de communication, e non picturas
expressive. Alcun del symbolos es trovate in le scriptos del Mayas e le
Aztecas. Per exemplo, le guerra es significate per un X, duo punctos de
flechas contra le un le altere, in non solmente le signos del aborigines de
Nove Mexico e Utah, mais in le signos del Aztecas. Le scripto complexe del
Mayas e Aztecas possibilemente evolveva de iste scripto universal del
aborigines del America del Norte. Multe symbolos ha parallelos in le
lingua mimical universal usate per le aborigines a communicar quando tribos
de linguas differente se incontrava le un le altere. Saper del usage de e le
lingua mimical e le pictographia super le petras esseva importante al homine
adulte in iste culturas ancian, un saper inseniate de un patre a su filio de
un generation al sequente, e possibilemente le saper de un scripto e lingua
universal le plus ancian del mundo.
14 april 1996
|
