Car Amicas e Amicos,

nos pote scriber re themas amene e amusante. Un colloquio a distantia inter
SM = Stan Mulaik e MM = Mario Malaguti.

SM - Mario, es vostre dialecto a Treviso e aquello de Venetia multo
differente que le italiano standard?
MM - Le duo dialectos es multo simile e io intende illos del duo citates.
Hodie illos non es assi differente in comparation al italiano standard,
como tu lo appella.
Un characteristica de tote le dialectos italian es illo que le
conversatores adapta le proprie dialecto a su interlocutor. Inter duo del
centro de ambes le citates, illes potera usar lor dialecto pur, cata uno lo
sue e illes se comprendera; ma se uno es de un insula del laguna o del
peripheria, de Treviso o de Venetia, illes mirara a adequar le dialecto a
illo del interlocutor, o al italiano, e illes se comprendera equalmente.
Assi in le caso de uno de iste duo citates con le resto de Italia. Sin
problemas.
In breve, illo de Treviso es un dialecto, illo de Venetia serea un ver
lingua de un nation que ha gaudite de 1.200 annos de independentia politic.
SM - Hodie a prandio un collega mie, qui habeva studiate italiano e
espaniol (e germano e russo e japonese) relava un conto de visita a Italia.
Ille viagiava de Roma al sud de Italia per ferrovia e ille se sedeva in un
carro con duo homines de Sicilia.  Ille diceva que durante le integre
viage, ille non poteva recognoscer qualcunque parola que illes parlava,
malgrado le facto que ille habeva studiate alcun italiano usque alora.
MM - Tu collega ha perdite un ver occasion de facer un longe conversation
usante le italiano popular e, si ille voleva, su espaniol. Tote le
italianos comprende e se face comprender anque con le gestos. Ille debeva
demandar con su anglese-italiano un qualcunque cosa al duo sicilianos.
Illes se serea facite in quatro pro conversar con ille, o pro adjutar le
con su italiano, si ille habeva qualque problema, anque con le usar lor
dialecto, ma un dialecto, in iste caso, comprensibile a tu collega.
Isto es pro nos multo natural, alteremente nos non comprenderea, le forsan
plus de mille, dialectos italian.
Il es le momento de impacto que es importante. Nos sape que le alteres non
tenta de adjutar nos con le italiano. Isto non es bon e isto pote portar a
un miscomprension. Ma si uno cognosce dece parolas de italiano, o de
interlingua, e con politessa tenta de parlar nos, ille trovara securmente
disponibilitate e attention.
SM - Es vostre dialecto tanto differente que le italiano standard como le
Siciliano?
MM - Ni mi dialecto que es illo del citate de Treviso, ni uno inter le
multe dialectos de Sicilia, es assi proxime al italiano official, si nos lo
usa inter illes del mesme dialecto. Illos deveni un quasi italian si nos
los usa inter illes de dialecto diverse e nos tendera a excambiar le
parolas e le pronunciation pro poner in evidentia le diversitate de nostre
dialectos. O nos usara le italiano, multo simplemente. Anque se iste
italiano potera esser un poco dialectal.
SM - E quanto differente es le varie dialectos de Italia - es illos
quasi linguas distincte?
MM - Con iste thema nos deberea facer lo longe. In breve le dialectos
italian nasce ab le latino quotidian pro superponition al linguas local que
preexisteva al latino. Sicilia era Magna Grecia quando arrivava le latino.
Veneto habeva su lingua scribite e parlate quando se alliava a Roma circa
in le 400 a.C. contra le Gallos e le Cartagineses, e non solmente.
Le dialectos italian nasce antea le vulgar italian, forsan plus de mille
annos antea le italiano.
SM - Vos dice que vos usa le interlingua pro communicar con italianos de
altere partes de Italia.  Es isto proque vostre proprie dialecto es multo
differente que le italiano standard?
MM - Io non deberea nunquam haber dicite de usar interlingua pro communicar
con le altere partes de Italia.
Io pensa de usar le italiano correctemente.
No, necuno ha iste necessitate in Italia.
In plus io pensa de comprender tote le dialectos italian, obviemente si io
los lege, o io lo ascolta ab un conversator qui sape que io non es de su
terra.
Si uno affronta le studio del italiano a nivello universitari, in Italia,
ille non pote non incontrar le realitate del dialectos. In illos on
discoperi latino e affinitates inter le dialectos que es surprendente.
Observa le position de Italia in le medio del Mar Mediterranee e tu
comprendera qual centro de attraction ha essite le peninsula in le historia.
SM - Pote vos dar nos un exemplo de vostre dialecto insimul con un
traduction in interlingua?
MM - Io traduce le demanda: "Poselo darne un esenpio del vostro dialeto
insieme co 'na tradusion in interlingua? /poseo darne un esenpio del vostro
diaeto insieme cona tradusion in interlingua?/" Usa le mesme regulas de
pronunciation de interlingua ma pro le 's' in poseo e tradusion usa un s
dulce, plus de como in abstru_s_e.
Nota le absentia, quasi total, del pronunciation del littera 'l' como in
pose-o e dia-eto.

Un texto in dialecto de Treviso del 1325:

Io stava apreso de la chroze trista,
planzendo le mie pene dolorose,
achonpagnata da Zuan vangelista.

Il es le Madonna qui parla:

Io stava apud del cruce [e io era] triste,
plorante mi penas dolorose,
accompaniate de Johannes evangelista.

Io haberea un projecto: reprender le latino, anglese e francese e postea
frequentar, con autorisation al consultation, le Archivos de Statos e
Episcopal de Treviso, Venetia, Ferrara e Bologna. Quando io los visitava io
me surprendeva pro le quantitate de documentos, pergamenas e mappas que
illos conserva, ab le VIII seculos a nostre dies.

Ciao,

Mario

Mario Malaguti
mailto:[log in to unmask]
Strada Bibano, 9 - 31100 Treviso (Italy)
tel. (+39) 0422 420790 - fax (+39) 0422 420789