97 oc 6

Car amicos interlinguista:

     Io non vole enoiar vos e fatigar vos per un comparation
detaliate inter mi littera del 3 de octobre e le responsas a
illo.  Vos qui vole exprimer un opinion ben fundate super nostre
regrettabile controversia pote vos ipse interprender le ardue
labor de facer iste comparation.  Vos ipse pote trovar le varie
equivocationes e lapsos ab le logica.  Io suggere comparar, p.
ex., mi prime e penultime paragraphos del 3 de octobre con le
phrase de un responsa del misme data que ha essite traducite ab
interlingua ad in le francese, le anglese, e le germano.  Como
commentario super mi littera, iste phrase es inapplicabile; illo
imputa a me alique que io explicitemente _non_ ha dicite.  Illo
es diversionari e non cessa esser lo per esser traducite in tres
altere linguas.  Le traduction in espaniol per un altere membro
del gruppo non salva le phrase, ni lo salvera le attendite
traductiones ad in le portuguese e le finnese.
     Esque le standards de exactitude que le adversaria de Whorf
applica in interpretar e responder a mi littera es un exemplo del
standards applicate al textos de Whorf e de su commentatores pro
arrivar al verdicto del racismo?
     Io vos rememora de qui ha initiate iste controversia, e
como: con un plancto o admonition re le thema de un articulo
republicate ab _Panorama_ in le sito WWW.interlingua.com.
Secundo le sra. Burgi, illa "voleva prevenir le gruppo" contra le
hypothese Sapir-Whorf, lo que vole dicer in nostre contexto que
illa preveni nos interlinguistas contra le periculo que doctrinas
racista gania circulation in le medios de interlingua. Un
accusation o admonition re le racismo, ben que vage e sin scopo
precisate, flotta ora in le atmosphera circa nos.
     In un littera del 3 de octobre le Professor Stan Mulaik osa
nominar lo que sembla esser in circulation: "un correctessa
politic que currentemente pervade le studios liberal in
universitates".  E io osa ora continuar: On debe esser caute con
certe themas pro non incurrer suspicion de incorrectessa politic,
p. ex. suspicion de esser racista o de esser un dupe de racistas.
Le admonition ha essite lanceate in nostre atmosphera; le
monitores de correctessa politic nos survelia; nos ha essite
prevenite.
     In un message del 30 de septembre, p. ex., le sra. Burgi
dice que le classification del linguas como membros del familia
indo-european o de altere familias non es bon; illo non es bon
proque "le motivationes pro facer iste classification non esseva
bon, ma in un spirito raciste".  Alora, classificationes, como
doctrinas, non es personas e non pote ipse haber motivationes.
Accusationes de mal motivationes--de racismo o de un spirito
racista--debe applicar se a personas, anque si iste personas non
sia clarmente nominate.  Accusationes vage e con scopo imprecise
ha essite lanceate a flottar in le atmosphera.  (A proposito de
linguas indo-european, io non resiste al temptation de citar un
phrase del sra. Burgi: "William Jones face le discoperta del
Sanscrit in 1784.")
     Un altere puncto: le validitate o utilitate de un doctrina o
classification depende de su contento objective e non del
conjecturate motivationes de su autores o usatores.  Il es ben
possibile que un hypothese valide sia annunciate per un persona
moralmente despicabile pro rationes despicabile e que un
hypothese erronee sia annunciate per un persona moralmente nobile
con le intentiones le plus scientific.
     Un persona que le sra. Burgi in facto calumnia per nomine es
le sr. Benjamin Lee Whorf.  Uno o duo del responditores a mi
littera ha suggerite que on debe facer le pace per trovar un via
medie inter le duo lateres de nostre controversia.  Ma io
demanda: inter calumnias injustificate e respecto debite, inter
injustitia e justitia, esque le via medie es le moralmente
correcte?
     Io repete: mi thema ha essite calumnias e accusationes
injustificate e admonitiones presumptuose, non le hypothese
Sapir-Whorf.  Super illo io ha exprimite mi opinion solo
brevemente in mi littera anterior.  Quicunque volerea saper plus
de iste hypothese e judicar lo pro se mesme pote leger le fontes
indicate in mi littera, specialmente le scriptos de Whorf mesme e
le articulos e discussiones redactate per Harry Hoijer.  Steven
Pinker e Michael Devitt e Kim Sterelny, cuje obras io ha anque
mentionate, face judicamentos adverse al hypothese S-W; ma iste
autores da bon exemplos de argumentation sobrie inter le
frontieras de decorum scientific.
                    Optime salutes de
                    Leland Yeager