Ensjo scribeva:

>Chris scribeva:
>>
>>Le -ino in vaccino es un toto altere cosa. Que es un vaccino?
>>Litteralmente illo es "un cosa del vacca".
>
>In portugese le parola es VACINA. In mi dictionario AurŸlio del lingua
>portugese io trova:
>
>        VACINA [ab lat. (MATERIA) VACCINA,
>                "(materia) de vacca"]
>
>Como es le parola in le altere linguas-fonte? Es lor origene masculin o
>feminin?

In le Bloomsbury Dictionary of Word Origins, John Ayto scribe:

"_Vaccine_ era adaptate de latine _vaccinus_, que significa litteralmente
'de un vacca' (illo era un derivativo de _vacca_, 'cow', le fonte de
francese _vache_). Illo era usate per le medico britannic Edward Jenner al
fin del 18e seculo in le vocabulos _vaccine disease_ pro 'cowpox', e ergo
_vaccine inoculation_ pro le technica que ille disveloppava de preventer
variola per injicer gentes con le viro de 'cowpox'. Le verbo _vaccinate_ se
cuneava de illo al commenciamento del 19e seculo, ma _vaccine_ ipse non era
usate como substantivo, significante 'materia inoculate' ante le annos
1840."

In anglese le maladia "cowpox", que io ha traducite antea como "variola de
vacca", ha le synonyme "vaccinia", le qual es forsan un melior traduction
interlinguan. (Strictmente, on pote dicer "vaccino" anque pro le maladia,
nonne? Ma "vaccinia" es plus utile pro mi scopo.)

Anque io nota que le Concise Oxford Dictionary considera _vaccine_
primemente como adjectivo, "de vaccas, de vaccinia, de vaccinos". Le
substantivo _vaccine_, "vaccino", pare esser un simple adjectivo
substantivisate. Assi, le parolas interlinguan deberea esser _vaccin_ pro
le adjectivo e _vaccino_ pro le substantivo. Nota que, secundo para. 40 de
Gode e Blair, adjectivos substantivisate se termina in -o pro cosas neutre
e biologicamente mascule, e in -a solmente pro cosas biologicamenteg
femine.

Io suppone que le differentiation in francese inter _le vaccin_ (le
vaccino) e _la vaccine_ (le vaccinia) reflecte un processo de abbreviation:
_la vaccine_ starea pro _la maladie vaccine_ o similar, durante que _le
vaccin_ serea un adjectivo substantivisate normal. O esque on pote
differentiar inter neologismos synonyme per alterar le genere?

Anque germano differentia inter _das Vakzin_ e _die Vakzine_, le quales, io
suppone, es prestatos ex francese.

Le question fundamental es: Debe on importar le genere de un adjectivo
substantisate a in interlingua, o debe on cunear le parola de nove in
interlingua? Quanto a "vaccino" io ha un hypothese.

Le systema neolatin de construer parolas ha profunde radices in omne lingua
fontal de interlingua. In facto, desde plure seculos, neolatino non existe
como lingua independente; illo existe solo como un systema morphologic
intra le linguas moderne occidental. (Il pare que le Ecclesia Catholic,
ultime refugio de latino, non usa neologismos neolatin in lor documentos
official, preferente cunear circumlocationes in latino classic - inhabile
ma correctissime.) In grande mesura interlingua es un tentativa a realisar
iste lingua potential.

Ma vamos considerar solmente le cuneation de neologismos in linguas
national. Pro exemplo, in previe seculos il habeva milles de parolas que on
creava primo in francese e plus tarde importava a in anglese. Pro exemplo,
latino _industria_ appareva in francese como _industrie_, e plus tarde, sub
le influentia de _industrie_, in anglese como _industry_. Anque
_industriel_ pareva in francese, e plus tarde _industrial_ in anglese.

On pote comprende iste processo in tres manieras:

(1) On ha cuneate iste parolas in francese e ha prestate los plus tarde in
anglese, modificante lor forma secundo le morphologia de anglese.

(2) On ha cuneate iste parolas in anglese, secundo le modello parolas
similar in francese.

(3) On ha cuneate iste parolas in _neolatino_, primemente in Francia. Ma
postea illos existe in neolatino, illos existe (in potential) in omne
linguas que usa le systema neolatin.

Tote iste formulas es utile pro certe scopos. Le tertie es forsan un pauco
radical - io non sape si le linguisticos va amar lo, Anne - ma ex le puncto
de vista de interlingua illo es utilissime. On pote conciper le elemento
neolatin de interlingua in un maniera similar. Assi, si on cunea un parola
neolatin in portugese, rumaniano, russo, qualcunque lingua occidental, iste
parola existe potentialmente in interlingua. Postea le parola se diffunde a
transverso del linguas controllator de interlingua, illo deveni actualmente
interlingua. In altere parolas, on non "importa" le parola ex iste o ille
lingua fonte (eventualmente con tractos national como genere), plus tosto
on cunea le parola "de nove" in interlingua secundo le logica de
interlingua. Illo es, in le caso de _vaccino_, sin reguarda al genere de su
cognatos in linguas natural.

Ergo: _vaccino_ es un parola regular! Non un "naturalismo"!

Philosophicamente,

Chris Burd